Woningmarkt steeds minder toegankelijk
Ook 'Woonzaak' onderlijnt tekort aan kwaliteitsvolle woningen
Onlangs heeft de Woonzaak zich gekant tegen het Vlaamse huisvestingsbeleid. In navolging van de Klimaatzaak, stelt dit collectief van sociale organisaties het woonbeleid van de Vlaamse regering aan de kaak bij het Europees Comité voor Sociale Rechten. Zij hekelen vooral de lange wachtlijsten, het grote tekort aan sociale woningen en de kwaliteit van huurwoningen. Hoewel deze Woonzaak aansluit bij de globale problemen op de Vlaamse vastgoedmarkt, pleit de Vlaamse Confederatie Bouw steeds voor continu overleg en gerichte maatregelen en allerminst voor het voeren van rechtszaken. Niettemin is de woonmarkt steeds minder toegankelijk voor jong en oud en er is sprake van een stagnerend woonaanbod in en rond stedelijke centra en dorpskernen. Daardoor is betaalbaar wonen stilaan niet alleen een heikele issue voor de lagere inkomens, maar voor een steeds groter deel van de huishoudens in Vlaanderen. Daarom vraagt VCB om de bouwshift en de ruimtelijke plannen veeleer in te zetten om een kwaliteitsvol woonaanbod te stimuleren in plaats van meer beperkingen op te leggen.
Waar een tijdje terug opiniemakers in de verf zetten dat er een overaanbod aan woningen zou zijn in Vlaanderen, daar zien we vandaag steeds meer bewijzen van het tegendeel: drukke activiteit op de vastgoedmarkt, hoge vraag naar grondgebonden woningen, steeds hogere woonprijzen enz. Met de Woonzaak komt nu ook de grote nood aan sociale woningen expliciet aan de oppervlakte. Dit collectief wil een verdubbeling van het aantal sociale woningen om de wachtlijst met 155.000 huishoudens te verhelpen. Vlaams minister van Wonen, Matthias Diependaele, had al beslist om deze legislatuur 4,5 miljard euro vrij te maken om de sociale woningmarkt een duw in de rug te geven.
Hoewel een groter aanbod aan sociale woningen maatschappelijke noden kan lenigen, geeft de VCB aan dat voor het merendeel van de huishoudens enkel het optimaliseren van het private aanbod zoden aan de dijk zal brengen. Zij hebben het steeds moeilijker om een comfortabele en energie-efficiënte woonst te kopen of te huren. Aan de basis hiervan liggen de steeds hogere vastgoedprijzen die onder meer de hoogte worden ingestuwd door de schaarste aan betaalbare bouwgronden en aanslepende verdichtingsprojecten in steden en gemeenten met een groeiend aantal inwoners.
"Positief beleid"
De VCB wijst er al langer op dat de toekomstige ruimtelijke plannen van de Vlaamse regering cruciaal zijn om betaalbaar wonen niet nog verder op de helling te zetten. Want de afgelopen tien jaar zijn de huizenprijzen met 45% gestegen. En dat is niet zonder gevolgen: uit recente gegevens van de Nationale Bank blijkt dat sinds 2015 het aantal kredieten bij -35-jarigen is gedaald met meer dan 30%; bij +35-jarigen gaat het zelfs om een daling met 40%. Tegelijkertijd zien we sinds 2015 een aanzienlijke stijging van de ontleende bedragen voor aankoop en bouw. In vorige jaren kon deze stijging toegeschreven worden aan dalende rentes waardoor het goedkoper wordt om meer te lenen. Nu rentes evenwel constant blijven worden de stijgende woningprijzen meer en meer veroorzaakt door de schaarste aan bouwgronden en aan de hogere eisen die de overheid aan nieuwe woningen oplegt.
Daarom is het hoog tijd om het toenemend aantal beperkingen in onze regio op het stagnerende woonaanbod weg te werken. Want niet alleen de stijgende vraag en de lage rente doen de prijzen stijgen, vooral de toenemende schaarste aan bouwgronden, lokale bouwstops en trage en complexe vergunningprocedures zijn belangrijke drivers. Eerder dit jaar heeft de Nationale Bank nog beklemtoond dat de stijgende grondprijzen de échte motor zijn van de huizenmarkt in ons land. Om de honderdduizenden extra huishoudens de komende decennia van een kwaliteitsvolle woning te kunnen voorzien, hebben we nood aan een positief beleid dat aanslepende verdichtingsprojecten vlot trekt en goed gelegen percelen activeert,
besluit Marc Dillen van de Vlaamse Confederatie Bouw.