Verharding in Vlaanderen neemt af
Maar onze stedelijke centra en dorpskernen dienen verder te ontharden
Verschillende kranten pakten gisteren uit met nieuwe cijfers van Statistiek Vlaanderen over de bebouwde ruimte. Maar 'bebouwde ruimte' is niet hetzelfde als het brede begrip ruimtebeslag en niet hetzelfde als verharding. Volgens Embuild Vlaanderen is de verhardingsgraad in Vlaanderen een betere leidraad. 'Bebouwde ruimte' dekt immers niet de lading en brengt verwarring met zich mee, aangezien ook groene zones en tuinen erin vervat zitten. Niet alleen is de verharde ruimte bijna de helft kleiner dan de 'bebouwde ruimte', ook neemt de verhardingsgraad in Vlaanderen wel degelijk af. Die trend is gunstig en dient verder te worden doorgetrokken. Maar de verhardingsgraad in Vlaanderen is het hoogst in en rond onze stedelijke centra en kernen. Huishoudens in die verdichte woongebieden vragen meer groen en minder verharding.
Naar aanleiding van de berichtgeving van vandaag in De Standaard en het Nieuwsblad heeft Embuild Vlaanderen het bronnenmateriaal, meer bepaald de Jaarlijkse bodemafdekkingskaarten (JaarBAK) van het Departement Omgeving, onder de loep genomen. Uit die data blijkt net dat sinds 2020 de verhardingsgraad (licht) afneemt. Een trend die zich sterker lijkt door te zetten in 2022 (voorlopige cijfers). Zo vermindert de verhardingsgraad van 15,3 % in 2020 tot 15,1% in 2022. De laatste jaren neemt de verharding dus netto af. Hoewel er op zich nieuwe verharding was in 2022, blijkt de onthardingsbeweging dus de bovenhand te halen. Dat tonen de grafieken van het Departement Omgeving aan die als bijlagen hieronder werden toegevoegd.
Volgens het Departement Omgeving wordt de nieuwe verharding grotendeels gerealiseerd rondom de gebouwen en via nieuwe infrastructuur. Er wordt met name vastgesteld dat er overwegend verder wordt verhard binnen het bestaande ruimtebeslag.
Uit gegevens van de Vlaamse overheid blijkt dat bijna 80% van de nieuwe wooneenheden op bestaande ruimte wordt gerealiseerd. Er is immers heel wat hergebruik van ruimte en sloop en heropbouw. Elke woning die gesloopt wordt, wordt gemiddeld vervangen door 2,2 wooneenheden. Volgens het laatste Ruimterapport worden 9 op de 10 nieuwe appartementen gerealiseerd binnen bestaand ruimtebeslag. Er wordt dus bijna geen nieuwe ruimte voor aangesneden en het draagt aanzienlijk bij tot verdichting. Globaal zien we in de laatste twintig jaar dat we zijn geëvolueerd naar een vervijfvoudiging van het aantal nieuwe woningen per hectare. Woonprojecten zijn dan ook overwegend verdichtingsprojecten. De schaarste aan bouwgronden voor wonen ligt hiervan aan de basis.
"Onze regio is met 488 inwoners per km² de meest dichtbevolkte van Europa. Aangezien er de komende decennia 400.000 huishoudens bijkomen - dat is achtmaal Leuven - wacht ons een uitdaging van formaat. Een doordacht beleid voor een betere bodem over heel Vlaanderen dient dan ook gepaard te gaan met een beleid voor een kwaliteitsvolle woonomgeving. De aanzienlijke toename van het aantal huishoudens in populaire centra en kernen, dient er gepaard te gaan met hoogwaardige publieke ruimte waarbij de nadruk komt te liggen op ontharding en groenvoorziening", zegt Marc Dillen van Embuild Vlaanderen.
Groenblauwpeil
Samen met de Vlaamse overheid en VLARIO heeft Embuild Vlaanderen in 2021 het groenblauwpeil gelanceerd. Daarmee kunnen particulieren nagaan hoe zij hun woning en perceel klimaatbestendig kunnen maken. Meer groen, een betere bodem en een betere waterhuishouding zijn cruciaal. Iedereen kan er mee aan de slag via www.groenblauwpeil.be
