Gezinshift drijft bouwshift
In een vorig blogbericht berichtten we over de aanzienlijke toename van het aantal flats in Vlaanderen. Deze toename wordt onder andere gedreven door een shift in de gezinssamenstelling. Volgens de huishoudensprojecties van het FBP zal het aandeel éénpersoonshuishoudens stijgen van 31% in 2017 naar 39% in 2050. De bestaande huizenvoorraad is echter afgestemd op gezinnen die gemiddeld groter zijn. In 1991 was het aandeel éénpersoonshuishoudens slechts 25%. Dit zorgt voor een sterke vraag naar kleinere betaalbare woongelegenheden. Niet alleen grote steden, maar ook kleinere gemeenten worden geconfronteerd met deze vraag.
In Vlaanderen bedraagt het aandeel flats in 2017, na een sterke groei in de voorgaande jaren, al 27%. Met de sterke voorspelde toename van de éénpersoonshuishoudens in de komende 30 jaar, zal het aandeel flats nog verder toenamen. Het tekort aan adequate voorzieningen voor kleinere gezinnen is vooral erg duidelijk in enkele kleinere gemeenten.
We bespreken hier verder de concrete case van Zwalm en hoe demografische evoluties druk zetten op de samenstelling van het gebouwenpark. Tussen 2010 en 2019 groeide de gemeente Zwalm met slechts 10 huishoudens. We kunnen dus zeker niet spreken van een bevolkingsgroei in Zwalm. Wat we wel zien is een sterke vergrijzing: het aantal inwoner ouder dan 65 nam met 10% toe. Dit is ook terug te vinden in een toename van het aantal alleenwonenden +1,8% en van het aantal samenwonenden zonder kind +2%.
In Zwalm waren er in 2010 bijna geen flats: slechts 67 flats op een totaal van 3233 woongebouwen. In 2018 zijn er 112 flats, komt neer op bijna een verdubbeling van het aantal flats. In percentage is dit misschien veel, maar het absolute aantal flats blijft erg klein. Het aandeel flats stijgt van 2% naar 3%. Zwalm lijkt op het eerste zicht toch geen voorbeeld te zijn van ontspoorde wildgroei. In tegendeel, inwoners van Zwalm hebben een grote behoefte aan kleine, compacte woningen: 35% van de inwoners zijn koppels zonder kinderen of alleenstaanden in tegenstelling tot slechts 3% aandeel flats. Met 54% villa's en 34% flats lijkt er eerder een overaanbod aan te grote verouderde woningen.
Het lijkt dan ook onvermijdelijk dat het gebouwenpark de bevolking zal moeten volgen. De bouwsector staat dan ook klaar om samen te werken met gemeenten en andere stakeholders om kwalitatieve woonprojecten te realiseren. Comfort, energieverbruik, leefomgeving en aangepast wonen staat hierbij centraal.
