Bouwshiftakkoord: Embuild Vlaanderen vraagt nu focus op kwaliteitsvolle verkerning
Gisteren heeft de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement het bouwshiftakkoord goedgekeurd. Dat akkoord heeft de Vlaamse regering begin dit jaar gesloten rond vergoedingen voor eigenaars en de woonuitbreidingsgebieden. Volgens Embuild Vlaanderen is het een goede zaak dat de kogel door de kerk is, opdat nu met de nodige rechtszekerheid de voornaamste uitdaging kan aangevat worden: kwaliteitsvolle verkerning. Die centrale opdracht, ingeschreven in het beleidsplan ruimte Vlaanderen (BRV), wordt al jarenlang ondergesneeuwd door de discussie over schaarse bouwgronden. Terwijl hogere dichtheden bij nieuwe woonprojecten en bij sloop en heropbouw al geruime tijd in de lift zitten. Nu vraagt Embuild Vlaanderen dat de overheden samen met de sector de stedelijke centra en kernen dringend voorbereiden op een kwaliteitsvolle woonomgeving voor bijkomend 300.000 huishoudens tegen 2040.
Het aanbod in populaire steden en kernen stagneert, de prijzen lopen op en er is een mismatch tussen wat huishoudens wensen en wat er te vinden is. Het al dan niet aanpakken van die kwaliteitsvolle woningnood is bepalend voor de bouwshift. Vooral lokale besturen hebben de sleutel in handen. Zij kunnen verdichting aanmoedigen en vooral voldoende en divers aanbod faciliteren. Maar ook de publieke ruimte en de woonomgeving dienen aangepakt te worden. Kwaliteitsvolle verdichting is tijdrovend, complex en risicovol.
Volgens Embuild Vlaanderen staat kwaliteitsvolle verdichting centraal in de ruimtelijke ontwikkelingen in Vlaanderen. De uitdagingen in centra en kernen zijn veelvuldig en zullen de komende legislaturen beheersen. Want schaarse bouwgronden in kernen zijn duurder; nutsleidingen dienen te worden versterkt; er is nood aan veel meer kwalitatief groen en openbare ruimte; de waterhuishouding dient te worden versterkt; er zijn veel vaker saneringskosten; renovatie in mede-eigendom kent vaak meer hindernissen; werforganisatie is een stuk complexer voor binnenstedelijke projecten enz., zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.
Hogere dichtheden
Volgens recente gegevens van Statbel rond bodembezetting is de trend van bijkomend ruimtegebruik in Vlaanderen de laatste jaren dalend. Meer nog, de doelstelling van de Vlaamse regering van 3ha/dag in 2025 ligt binnen handbereik. In twintig jaar tijd zijn we immers geëvolueerd naar een vervijfvoudiging van het aantal nieuwe woningen per hectare. Bovendien blijkt uit gegevens van de Vlaamse overheid dat bijna 80% van de nieuwe wooneenheden op bestaande ruimte worden gerealiseerd. Er is immers heel wat hergebruik van ruimte en sloop en heropbouw. Elke woning die gesloopt wordt, wordt gemiddeld vervangen door 2,2 wooneenheden. Volgens het laatste Ruimterapport worden 9 op de 10 nieuwe appartementen gerealiseerd binnen bestaand ruimtebeslag. Er wordt dus bijna geen nieuwe ruimte voor aangesneden en het draagt aanzienlijk bij tot verdichting.
Als Embuild Vlaanderen roepen wij de lokale besturen op om verdichtingsplannen op te maken en de nodige investeringen te voorzien om kwaliteitsvolle verkerning te realiseren. De overheid dient bij de realisatie van hoogwaardige publieke ruimte met aandacht voor groene en blauwe ingrepen, de lead te nemen om te vermijden dat de betaalbaarheid van stedelijke buurten verder onder druk komt te staan, aldus Marc Dillen.
