Bouwshift voor schone lucht

Inzetten op groene ruimte in stedelijke centra

Onlangs heeft de Vlaamse milieumaatschappij haar rapport uitgebracht over de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Vergeleken met tien jaar geleden zijn er een aantal verbeteringen vastgesteld. Zo blijkt de industrie en energiesector beter te presteren dan voorheen. Het aandeel van de huishoudens in de luchtvervuiling is dan weer toegenomen. Daarbij gaat het om gebouwenverwarming en wegverkeer. Voorts heeft de VMM een aantal kaartjes gepubliceerd die de impact van de luchtvervuiling weergeven. Doorgaans zijn de grote stedelijke centra en de grote verkeersaders de voornaamste hotspots van luchtvervuiling. Recente rondvragen zoals 'curieuzeneuzen' hebben aangetoond dat luchtkwaliteit een belangrijke driver is bij gezinnen in de keuze van een woonplaats. Daarom is het cruciaal die parameter op te nemen in de uitrol van een kwaliteitsvolle bouwshift.

bron : VMM-rapport 2020

De beleidsplannen van de Vlaamse overheid schuiven knooppuntlocaties naar voren. Maar zoals bovenstaand kaartje uit het VMM-rapport aangeeft, zijn het vaak die stedelijke centra die oplichten wanneer het gaat om luchtvervuiling. De uitdaging van de bouwshift is daarom die voorkeurlocaties duurzaam, bereikbaar én leefbaar te houden.Naast het uitrollen van mobihubs met goede overstapmogelijkheden en met de klemtoon op groene mobiliteit, zal het zaak zijn verdichte groenere landschappen te creëren op die drukke locaties, die het BRV nog verder wenst te verdichten. Want de verdere verdichting van de voorbije tien jaar in Brussel leert ons dat dit in grote mate ten koste ging van de groene ruimte in de stad. En die is net zo nodig voor de leefbaarheid van haar inwoners.

Wonderwoud in Kortrijk

Bovendien geeft het creëren van groene ruimte in verdichte woonomgevingen en het doordacht aanplanten van bomen en begroeiing niet alleen een positief effect op de luchtkwaliteit. Ook het mentaal welbevinden van de inwoners, de motorische ontwikkeling van kinderen, de temperatuur in de omgeving en de perceptie van geluidshinder, ondergaat een aanzienlijke verbetering. Zo kan er verwezen worden naar de recente plannen in Kortrijk om een wonderwoud te creëren. In samenspraak met een lokale school en de buurbewoners wordt een grasveld omgevormd tot een aantrekkelijke groene ruimte met bomen, struiken en eventueel een buitenklas. Meer weten?  In West-Vlaanderen lopen er momenteel momenteel 12 trajecten om zulke wonderwoudjes in een buurt in te planten. Dit in samenwerking en met de steun van de provincie.

Werk maken van verdichting op mensenmaat

In zijn boek 'Gigantisme' beklemtoont Geert Noels het belang van steden op mensenmaat. Hoewel steden heel wat voordelen bieden voor consumptie, talloze sociale mogelijkheden, cultuur en diversiteit enz.; blijkt er ook een andere kant aan de medaille te zijn. Hieromtrent haalt Geert Noels een resem internationale studies ter zake aan :

Weloverwogen, planmatige verdichting vergt tijd, voorbereiding en heel wat investeringen, niet het minst rond gezondheid, mobiliteit en groenvoorziening. Recente studies geven aan dat luchtkwaliteit en vergroening best wordt meegenomen in de uitwerking van het BRV en bij het versterken van bestaande ruimte op 'slimme locaties'. Want vandaag kiezen nog heel wat jonge gezinnen ervoor om in buitengebied te wonen. Om die groep te overhalen de stap te zetten naar een stedelijk leefmilieu, doet de overheid er goed aan hen het nodige perspectief te bieden op een kwaliteitsvolle woonomgeving.